Πολλοί ισχυρίζονται πως ο ψευδάργυρος έχει την ικανότητα να προλάβει ένα κρύωμα και να το σταματήσει πριν εξελιχθεί. Αυτό, δυστυχώς, είναι μύθος. Ωστόσο, ο ρόλος του ψευδαργύρου είναι εξίσου, αν όχι και περισσότερο σημαντικός. Ο ψευδάργυρος είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που παίζει καθοριστικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού, στην επούλωση των πληγών και σε πολλές ακόμη λειτουργίες.
Τι είναι ο ψευδάργυρος;
Ο ψευδάργυρος είναι ιχνοστοιχείο, δηλαδή το σώμα χρειάζεται πολύ μικρές ποσότητες για να λειτουργεί σωστά. Δεν παράγεται από τον οργανισμό και δεν αποθηκεύεται, οπότε πρέπει να προσλαμβάνεται καθημερινά μέσω της διατροφής. Πέρα από τον ρόλο του ως αντιοξειδωτικό, που προστατεύει τα κύτταρα από τη φθορά και μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών και καρκίνου, ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για:
*την ανάπτυξη και ανανέωση των κυττάρων
*τη σύνθεση DNA και πρωτεϊνών
*τη σωστή λειτουργία των γονιδίων.
Ποια είναι τα οφέλη του ψευδαργύρου;
Ενισχύει το ανοσοποιητικό
Ο ψευδάργυρος βοηθά στη δημιουργία κυττάρων που καταπολεμούν τα μικρόβια. Αν και δεν εμποδίζει ένα κρυολόγημα, μπορεί να μειώσει τη διάρκειά του.
Προστατεύει την όραση
Ο ψευδάργυρος είναι σημαντικός για την υγεία του αμφιβληστροειδούς. Συμπληρώματα με περίπου 80 mg ψευδάργυρο μαζί με βιταμίνες για τα μάτια μπορούν να μειώσουν έως και 25% τον κίνδυνο εκφύλισης ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία. Ουσιαστικά, ο ψευδάργυρος βοηθά να προστατευτούν τα μάτια από τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν φθορά στα κύτταρα.
Βελτιώνει τη ρύθμιση σακχάρου και χοληστερόλης
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 συχνά έχουν χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου. Έρευνες δείχνουν ότι οι επαρκείς ποσότητες ψευδαργύρου μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του σακχάρου και της “κακής” χοληστερόλης, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εγκεφαλικού ή καρδιακών παθήσεων. Επιπλέον, μελέτες σε γυναίκες με διαβήτη κύησης δείχνουν ότι η λήψη ψευδαργύρου μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των τιμών σακχάρου.
Επιταχύνει την επούλωση πληγών
Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου έχουν φανεί αποτελεσματικά στην επούλωση ελκών στα πόδια σε άτομα με διαβήτη ή χρόνιες πληγές. Παράλληλα, το οξείδιο του ψευδαργύρου που εφαρμόζεται τοπικά στο δέρμα είναι κλασική θεραπεία για το σύγκαμα των μωρών, καθώς δημιουργεί ένα προστατευτικό φράγμα ενάντια στην υγρασία και τον ερεθισμό.
Βελτιώνει την ποιότητα του σπέρματος
Προκαταρκτικές μελέτες δείχνουν ότι ο ψευδάργυρος μπορεί να ενισχύσει την ποιότητα του σπέρματος σε άνδρες με προβλήματα γονιμότητας. Χρειάζονται, ωστόσο, περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί πλήρως ο ρόλος του.
Πόσο ψευδάργυρο χρειάζεται ο μέσος οργανισμός;
Βρέφη έως 6 μηνών: 2 mg
Παιδιά 7 μηνών – 3 ετών: 3 mg
Παιδιά 4 – 8 ετών: 5 mg
Παιδιά 9 – 13 ετών: 8 mg
Έφηβες 14 – 18 ετών: 9 mg
Ενήλικες γυναίκες: 8 mg
Έφηβοι 14 – 18 ετών: 11 mg
Ενήλικες άνδρες: 11 mg
Έγκυες 11–12 mg
Θηλάζουσες: 12–13 mg
Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε μεγάλη ποικιλία τροφίμων, κυρίως θαλασσινά, κρέας και πουλερικά, αλλά και σε εμπλουτισμένα προϊόντα δημητριακών. Οι καλύτερες φυσικές πηγές περιλαμβάνουν:
*στρείδια
*μοσχαρίσιο φιλέτο
*κολοκυθόσπορους
*χοιρινό φιλέτο
*γαλοπούλα
*τυρί τσένταρ
*γαρίδες
*φακές
*εμπλουτισμένα δημητριακά
Πότε χρειάζονται συμπληρώματα
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διατροφή από μόνη της αρκεί για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες σε ψευδάργυρο. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που το συμπλήρωμα μπορεί να είναι χρήσιμο:
*Μετά από βαριατρική επέμβαση ή σε άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (Crohn, ελκώδη κολίτιδα).
*Σε χορτοφάγους ή vegan, καθώς τα φυτικά τρόφιμα περιέχουν φυτικά οξέα που μειώνουν την απορρόφηση ψευδαργύρου.
*Κατά τη εγκυμοσύνη και τον θηλασμό, για τη σωστή ανάπτυξη του βρέφους.
*Σε άτομα με διαταραχές εξάρτησης, όπου η απορρόφηση ψευδαργύρου είναι μειωμένη.
Τα περισσότερα πολυβιταμινούχα και συμπληρώματα ασβεστίου ή μαγνησίου περιέχουν ήδη ψευδάργυρο, επομένως είναι καλό να ελέγχεται η ετικέτα.
Η υπερβολική πρόσληψη ψευδαργύρου μέσω συμπληρωμάτων μπορεί να προκαλέσει:
*έλλειψη χαλκού και μαγνησίου
*πονοκεφάλους
*ναυτία, διάρροια και ενοχλήσεις στο στομάχι
*μείωση της “καλής” HDL χοληστερόλης
*εξασθένηση του ανοσοποιητικού.
Θοδωρής Διάκος
Συντάκτης – Δημοσιογράφος
