Όλοι σε κάποια στιγμή έχουμε ακούσει κάποιους ήχους σαν τρίξιμο, σκάσιμο ή “κροτάλισμα” όταν λυγίζουμε το γόνατο ή κάποια άλλη άρθρωση.
Συνήθως κάτι τέτοιο είναι προσωρινό και ακίνδυνο, αλλά μερικές φορές αυτοί οι θόρυβοι μπορεί να σηματοδοτούν υποκείμενα προβλήματα στις αρθρώσεις, τα οποία χρήζουν προσοχής.
Αυτό το άρθρο εξηγεί γιατί οι αρθρώσεις κάνουν ήχους σαν τρίξιμο ή κροτάλισμα, τι συμβαίνει πραγματικά μέσα στο σώμα σας όταν το κάνουν αυτό και πότε αυτοί οι θόρυβοι μπορεί να υποδηλώνουν κάτι πιο σοβαρό.
Γιατί οι αρθρώσεις τρίζουν ή “σκάνε”;
Οι περισσότεροι θόρυβοι των αρθρώσεων εμφανίζονται λόγω του σχηματισμού και του σκασίματος φυσαλίδων αερίου μέσα στο αρθρικό υγρό: το παχύ, λιπαντικό υγρό που προστατεύει τις αρθρώσεις.
Όταν τεντώνετε ή κινείτε μια άρθρωση, η πίεση μέσα σε αυτό το υγρό αλλάζει για λίγο, προκαλώντας τον σχηματισμό και την έκρηξη φυσαλίδων αζώτου ή διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό είναι το «κροτάλισμα» που ακούτε.
Άλλες συχνές αιτίες των ήχων των αρθρώσεων:
Τένοντες ή σύνδεσμοι που τρίζουν πάνω στα οστά όταν κινείστε.
Τριβή μεταξύ επιφανειών στις αρθρώσεις, η οποία προκαλείται από ήπια φθορά χόνδρου.
Απότομες αλλαγές πίεσης κατά την απότομη αλλαγή θέσης.
Σε υγιείς αρθρώσεις, αυτοί οι θόρυβοι συνήθως δεν αποτελούν ένδειξη βλάβης: είναι απλώς ένα υποπροϊόν της φυσιολογικής κίνησης και της βιομηχανικής.
Προκαλεί αρθρίτιδα το εσκεμμένο “σπάσιμο” των αρθρώσεων (ήχοι σαν κρακ);
Όχι. Παρά τον ευρέως διαδεδομένο μύθο, το εσκεμμένο “κρακ” που κάνουμε στις αρθρώσεις δεν προκαλεί αρθρίτιδα. Μελέτες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ αυτής της συνήθειας και της ανάπτυξης αρθρίτιδας.
Ωστόσο, ο υπερβολικός ή βίαιος χειρισμός μπορεί να προκαλέσει:
Προσωρινό πρήξιμο στην άρθρωση.
Ήπια μείωση της δύναμης λαβής (αν γίνεται συχνά).
Ερεθισμό των μαλακών ιστών εάν γίνεται υπερβολικά.
Έτσι, αν και δεν είναι επικίνδυνο, είναι καλύτερο να αποφεύγετε να το κάνετε επανειλημμένα ή επιθετικά.
Πότε οι ήχοι από μια άρθρωση μπορεί να σηματοδοτούν πρόβλημα
Δεν είναι όλοι οι θόρυβοι των αρθρώσεων καλοήθεις. Μερικές φορές, το κροτάλισμα ή το τρίξιμο μπορεί να υποδηλώνει εκφύλιση, φλεγμονή ή τραυματισμό των αρθρώσεων, ειδικά όταν συνοδεύεται από πόνο ή δυσκαμψία.
Επισκεφθείτε ορθοπεδικό εάν παρατηρήσετε:
Επώδυνο κροτάλισμα που επιδεινώνεται με την κίνηση.
Πρήξιμο ή ζεστασιά γύρω από την άρθρωση.
Ήχοι τριξίματος που επιμένουν.
“Κλείδωμα” ή αστάθεια αρθρώσεων.
Αυτά θα μπορούσαν να υποδηλώνουν καταστάσεις όπως οστεοαρθρίτιδα, ρήξη μηνίσκου ή διάταση συνδέσμων, όπου η βλάβη του χόνδρου ή η φλεγμονή των ιστών παρεμποδίζει την ομαλή κίνηση της άρθρωσης.
Τι μπορείτε να κάνετε για να διατηρήσετε τις αρθρώσεις υγιείς
Η υγεία των αρθρώσεων βασίζεται στην πρόληψη της δυσκαμψίας, του πόνου και των περιττών βλαβών, που σχετίζονται με τη φθορά.
Μερικά αποτελεσματικά βήματα περιλαμβάνουν:
Τακτική σωστική δραστηριότητα: Οι τακτικές ασκήσεις χαμηλής έντασης, όπως η κολύμβηση, το περπάτημα και η ποδηλασία, διατηρούν τις αρθρώσεις ευέλικτες.
Ενδυνάμωση των γύρω μυών: Οι δυνατοί μύες παρέχουν σταθερότητα και μειώνουν την πίεση στις αρθρώσεις.
Διατήρηση υγιούς βάρους: Το υπερβολικό σωματικό βάρος αυξάνει το φορτίο στις αρθρώσεις, ειδικά στα γόνατα και τους γοφούς.
Τακτικές διατάσεις: Το απαλό τέντωμα υποστηρίζει την κινητικότητα και βοηθά στην πρόληψη της τάσης των τενόντων, η οποία προκαλεί ήχους σαν κροτάλισμα.
Αποφύγετε τους τραυματισμούς από υπερβολική χρήση: Εναλλάξτε δραστηριότητες και κάντε διαλείμματα από επαναλαμβανόμενες κινήσεις.
Συχνές Ερωτήσεις
Είναι ασφαλές να κάνω εσκεμμένα “κρακ” στην πλάτη ή τον αυχένα μου;
Οι περιστασιακές απαλές διατάσεις που παράγουν ένα κροτάλισμα είναι συνήθως ασφαλείς. Αλλά το έντονο ή επαναλαμβανόμενο “κρακ”, ειδικά στον αυχένα, μπορεί να ερεθίσει τα νεύρα ή τα αιμοφόρα αγγεία. Η επίμονη δυσκαμψία πρέπει να αντιμετωπίζεται από φυσιοθεραπευτή, όχι να κάνετε μόνοι σας απότομες κινήσεις.
Γιατί τα γόνατά μου τρίζουν όταν ανεβαίνω σκάλες;
Συχνά οφείλεται στην ανομοιόμορφη ολίσθηση της επιγονατίδας πάνω από το μηριαίο οστό, κάτι που μπορεί να συμβεί με σφιγμένους ή αδύναμους μύες γύρω από το γόνατο. Η ενδυνάμωση του τετρακέφαλου και το τέντωμα των ισχίων συχνά βοηθούν.
Μπορεί η αφυδάτωση να κάνει τις αρθρώσεις να “σκάνε” περισσότερο;
Ναι. Το αρθρικό υγρό βασίζεται στο νερό για λίπανση. Όταν είστε αφυδατωμένοι, οι αρθρώσεις μπορεί να είναι πιο δύσκαμπτες και να κάνουν περισσότερο θόρυβο καθώς οι ιστοί τρίβονται μεταξύ τους.
Πρέπει να ανησυχώ αν μόνο μία άρθρωση συνεχίζει να κροταλίζει;
Εάν μία μόνο άρθρωση “σκάει” χωρίς πόνο, είναι πιθανότατα κάτι ακίνδυνο. Αλλά ο επίμονος θόρυβος σε μια περιοχή -ειδικά μετά από τραυματισμό- χρήζει αξιολόγησης από ορθοπεδικό, για να αποκλειστεί η βλάβη του χόνδρου ή του τένοντα.
Μπορούν τα συμπληρώματα να βοηθήσουν στην πρόληψη του τριξίματος των αρθρώσεων;
Ενώ συμπληρώματα όπως η γλυκοζαμίνη ή τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υποστηρίζουν την υγεία των αρθρώσεων, υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που να δείχνουν ότι μειώνουν και τους ήχους των αρθρώσεων. Η τακτική άσκηση και η καλή ενυδάτωση παραμένουν η πιο αποτελεσματική πρόληψη.
Συμπέρασμα
Οι περισσότεροι ήχοι στις αρθρώσεις είναι ακίνδυνοι και απλώς μέρος του τρόπου με τον οποίο κινείται το σώμα. Προκαλούνται από φυσαλίδες αερίου, κίνηση τενόντων ή φυσιολογική τριβή στις αρθρώσεις – όχι από αρθρίτιδα ή δομική βλάβη. Ωστόσο, εάν το κροτάλισμα συνοδεύεται από πόνο, πρήξιμο ή απώλεια κινητικότητας, μπορεί να υποδηλώνει ένα υποκείμενο πρόβλημα που χρήζει ιατρικής φροντίδας.
Πηγές: clevelandclinic.org, healthline.com, medicalnewstoday.com, mayoclinic.org, arthritis.org
Μιχάλης Θερμόπουλος/ Bigstock
