Υπάρχουν περίοδοι στη ζωή, που η καθημερινότητα γίνεται πιο απαιτητική: Άγχος στη δουλειά, αλλαγές στη ρουτίνα, οικογενειακές πιέσεις. Και ξαφνικά, μπορεί να δείτε ότι η περίοδός σας καθυστερεί ή έχει αλλάξει εντελώς ρυθμό. Αν είστε σε αναπαραγωγική ηλικία και σεξουαλικά ενεργές, το πρώτο βήμα είναι πάντα να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εγκυμοσύνης. Αν όμως το τεστ είναι αρνητικό, το επόμενο ερώτημα είναι: Μπορεί να ευθύνεταιτο στρες;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρα “ναι”. Το άγχος δεν επηρεάζει μόνο τη διάθεση και τον ύπνο, αλλά και τον κύκλο σας. Όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε συνεχή ένταση, παράγει αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, μιας ορμόνης που μπορεί να αποδιοργανώσει τη φυσιολογική λειτουργία των ορμονών που ρυθμίζουν την ωορρηξία και την περίοδο.
Τι συμβαίνει στο σώμα όταν υπάρχει έντονο στρες
Το “κέντρο ελέγχου” του κύκλου σας βρίσκεται στον υποθάλαμο, ένα μικρό αλλά κρίσιμο τμήμα του εγκεφάλου. Ο υποθάλαμος επικοινωνεί με την υπόφυση, η οποία στη συνέχεια διεγείρει τις ωοθήκες ώστε να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, τις δύο βασικές ορμόνες που καθορίζουν την ωορρηξία και την περίοδο.
Όταν όμως τα επίπεδα κορτιζόλης αυξάνονται λόγω στρες, αυτή η λεπτή ισορροπία μπορεί να διαταραχθεί. Ο υποθάλαμος “παγώνει”, η ωορρηξία καθυστερεί ή δεν πραγματοποιείται καθόλου, και η περίοδος μπορεί να γίνει πιο αραιή, πιο ελαφριά, ακόμα και να σταματήσει εντελώς.
Ο βαθμός στον οποίο επηρεάζεται κάθε γυναίκα εξαρτάται από τη φυσιολογία της, την ένταση του στρες και τη διάρκειά του. Ωστόσο, όσο πιο ψηλά διατηρούνται τα επίπεδα κορτιζόλης, τόσο πιο πιθανό είναι να υπάρξουν ακανόνιστοι ή χαμένοι κύκλοι.
Πότε πρέπει να ανησυχήσω;
Μια καθυστέρηση ή μια αλλαγή στη ροή της περιόδου μπορεί να είναι φυσιολογική περιστασιακά. Αν όμως παρατηρείτε συνεχές άγχος και συχνές ανωμαλίες στον κύκλο, καλό είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε ορμονική ανισορροπία, επηρεάζοντας και άλλες πτυχές της υγείας σας, όχι μόνο την αναπαραγωγική. Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη δεν ρυθμίζουν απλώς την περίοδο, αλλά συμβάλλουν:
*στη σταθεροποίηση της διάθεσης
*στην υγεία των οστών
*στην καλή λειτουργία της καρδιάς
Αν το στρες παραμείνει ανεξέλεγκτο, η έλλειψη αυτών των ορμονών μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Αν παρατηρήσετε τρεις ή περισσότερους χαμένους κύκλους χωρίς προφανή λόγο, είναι σημαντικό να γίνει ιατρικός έλεγχος. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει ορμονική ρύθμιση, συνήθως με τη βοήθεια αντισυλληπτικών που περιέχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη.
Μείωση του στρες για καλύτερη ρύθμιση του κύκλου σας
Η διαχείριση του άγχους είναι το κλειδί για την επαναφορά της ορμονικής ισορροπίας. Μερικές απλές αλλά αποτελεσματικές στρατηγικές:
Κάντε περισσότερη γυμναστική
Η άσκηση βοηθά στη μείωση της κορτιζόλης και απελευθερώνει ενδορφίνες, τις φυσικές ορμόνες της ευτυχίας. Δεν χρειάζεται έντονη προπόνηση, ακόμη και ένας περίπατος ή ένα χαλαρό μάθημα γιόγκα αρκούν.
Δώστε προτεραιότητα στον ύπνο
Η έλλειψη ύπνου αυξάνει την παραγωγή κορτιζόλης. Προσπαθήστε να έχετε 7–8 ώρες ποιοτικού ύπνου κάθε βράδυ, με σταθερό ωράριο και ήρεμο περιβάλλον (χωρίς οθόνες και έντονο φως πριν τον ύπνο).
Τραφείτε πιο ισορροπημένα
Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ωφέλιμα λιπαρά και πρωτεΐνες βοηθά στη ρύθμιση των ορμονών. Τροφές όπως ξηροί καρποί, ψάρια, βρώμη και πράσινα, φυλλώδη λαχανικά υποστηρίζουν τη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος.Αποφύγετε τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα και την υπερκατανάλωση καφεΐνης ή ζάχαρης, που ενισχύουν τις ορμονικές ανισορροπίες.
Υιοθετήστε τεχνικές χαλάρωσης
Ο διαλογισμός, οι βαθιές αναπνοές ή η γιόγκα ενεργοποιούν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, βοηθώντας το σώμα να επανέλθει από την “κατάσταση συναγερμού”. Ακόμη και λίγα λεπτά καθημερινά μπορούν να κάνουν διαφορά.
Φροντίστε τον εαυτό σας
Οι μικρές πράξεις αυτοφροντίδας, όπως ένα ζεστό μπάνιο, λίγη μουσική, μια βόλτα, λίγος χρόνος γενικά για τον εαυτό μας, μειώνουν το στρες και συμβάλλουν στη γενικότερη ψυχική ευεξία.Το σώμα μας ανταποκρίνεται καλύτερα όταν νιώθει ότι ακούγεται και φροντίζεται.
Θοδωρής Διάκος
Συντάκτης – Δημοσιογράφος
