Η προσωπικότητα είναι το σύνολο όσων σκεφτόμαστε, νιώθουμε και πράττουμε, στην ουσία αυτό που μας κάνει μοναδικούς. Περιλαμβάνει τις συνήθειές μας, τις αντιδράσεις μας και τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τον κόσμο.Αν και αλλάζουμε, ωριμάζουμε και εξελισσόμαστε με τα χρόνια, υπάρχει πάντα μια σταθερή “ουσία” μέσα μας.
Ωστόσο, ορισμένες παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν αυτή την “ουσία” και να προκαλέσουν αλλαγές στη συμπεριφορά, στις αντιδράσεις και στη σκέψη μας, κάποιες φορές τόσο έντονες, που οι γύρω μας μπορεί να μη μας αναγνωρίζουν. Αυτό μπορεί να είναι σημάδι κάποιας πάθησης.
Νόσος Αλτσχάιμερ
Η πιο γνωστή μορφή άνοιας επηρεάζει τη μνήμη, την κρίση, την σκέψη και τη λήψη αποφάσεων.Στα πρώτα στάδια, μπορεί να παρατηρηθεί αυξημένο άγχος ή ευερεθιστότητα, ενώ με τον καιρό οι αλλαγές στη συμπεριφορά γίνονται πιο εμφανείς.Ένα άτομο γλυκό και ήρεμο μπορεί να γίνει πιο απαιτητικό ή κυριαρχικό, ενώ κάποιος που ανησυχούσε εύκολα μπορεί να φαίνεται πιο αδιάφορος ή ήρεμος.
Νόσος Πάρκινσον
Ξεκινά συχνά με έναν ελαφρύ τρόμο στο χέρι, αλλά μπορεί να επηρεάσει το περπάτημα, την ομιλία, τον ύπνο και τη σκέψη.Ακόμα και στα πρώτα στάδια, μπορεί να εμφανιστεί εμμονή με λεπτομέρειες ή, αντίθετα, απροσεξία.Με την πάροδο του χρόνου, το άτομο μπορεί να φαίνεται απορροφημένο ή λιγότερο κοινωνικό, ενώ δυσκολεύεται να διατηρήσει τη συγκέντρωση ή τη συνοχή στη σκέψη.
Νόσος Χάντινγκτον
Κληρονομική πάθηση που εμφανίζεται συνήθως μεταξύ 30 και 40 ετών και προκαλεί εκφύλιση των εγκεφαλικών κυττάρων.Πέρα από τα κινητικά προβλήματα, μπορεί να οδηγήσει σε έντονη ευερεθιστότητα, απώλεια αυτοελέγχου και αδιαφορία για βασικές καθημερινές συνήθειες όπως η προσωπική φροντίδα, χωρίς το άτομο να αντιλαμβάνεται τις αλλαγές.
Πολλαπλή σκλήρυνση
Σε αυτή την πάθηση, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα νεύρα του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού.Πέρα από τα σωματικά συμπτώματα, μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη διάθεση, υπερβολική ευφορία ή ανεξέλεγκτο γέλιο και κλάμα, αντιδράσεις που δεν αντικατοπτρίζουν πάντα το πραγματικό συναίσθημα.
Παθήσεις του θυρεοειδούς
Ο θυρεοειδής ρυθμίζει το πόσο γρήγορα ή αργά λειτουργεί το σώμα.Όταν παράγει υπερβολικές ορμόνες (υπερθυρεοειδισμός), το άτομο μπορεί να είναι ευερέθιστο, ανήσυχο και κυκλοθυμικό.Όταν οι ορμόνες είναι χαμηλές (υποθυρεοειδισμός), η προσωπικότητα “επιβραδύνεται” και το άτομο μπορεί να φαίνεται αδιάφορο, αφηρημένο ή με δυσκολία στη σκέψη.Αν μείνει χωρίς θεραπεία, οι επιδράσεις στον εγκέφαλο μπορεί να είναι μακροχρόνιες.
Όγκος στον εγκέφαλο
Ένας όγκος στον μετωπιαίο λοβό μπορεί να επηρεάσει τις περιοχές που σχετίζονται με την προσωπικότητα, τα συναισθήματα και τη μνήμη.Αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, επιθετικότητα, μεταβολές διάθεσης ή ακόμα και παρανοϊκές σκέψεις.
Εγκεφαλικό επεισόδιο
Όταν διακόπτεται η ροή αίματος στον εγκέφαλο, τα κύτταρα δεν οξυγονώνονται και αρχίζουν να νεκρώνονται.Ανάλογα με το σημείο που επηρεάζεται, μπορεί να αλλάξουν τόσο οι σωματικές λειτουργίες όσο και η προσωπικότητα.Το άτομο μπορεί να χάνει την υπομονή του, να γίνεται πιο παρορμητικό ή να έχει έντονες εναλλαγές διάθεσης.
Τραυματική εγκεφαλική κάκωση
Μετά από σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι, μπορεί να παρουσιαστούν σταδιακές αλλαγές στη συμπεριφορά.Σε πιο βαριές περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να φέρεται κυριολεκτικά σαν άλλος άνθρωπος, με λόγια ή πράξεις που δεν αντιστοιχούν στον προηγούμενο χαρακτήρα του.
Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής και όχι μόνο τη διάθεση. Μπορεί να αλλοιώσει τον τρόπο σκέψης, τη μνήμη και την λήψη αποφάσεων.Στις γυναίκες, συνήθως εκφράζεται με αίσθημα ενοχής, λύπης ή αναξιότητας, ενώ στους άνδρες συχνά με κόπωση, ευερεθιστότητα ή θυμό.
Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)
Η OCD προκαλεί επαναλαμβανόμενες σκέψεις και παρορμήσεις που δεν μπορείτε να ελέγξετε, δημιουργώντας έντονο άγχος.Ίσως νιώθετε την ανάγκη να επανελέγχετε συνεχώς πράγματα (όπως το πλύσιμο των χεριών ή το κλείδωμα), ή να δυσκολεύεστε να ολοκληρώσετε απλές εργασίες λόγω αμφιβολιών.Η κριτική ή η πίεση από άλλους μπορεί να εντείνουν αυτά τα συμπτώματα.
Διπολική διαταραχή
Η διπολική διαταραχή προκαλεί έντονες εναλλαγές διάθεσης που υπερβαίνουν τις φυσιολογικές διακυμάνσεις της ζωής. Στη φάση μανίας μπορεί να αισθάνεστε υπερδραστήριοι, ομιλητικοί και ριψοκίνδυνοι. Στη φάση κατάθλιψης κυριαρχεί κόπωση, άγχος και απαισιοδοξία.Κάποιες φορές, τα συναισθήματα συνυπάρχουν, προκαλώντας σύγχυση, έλλειψη ύπνου και δυσκολία στην συγκέντρωση.
Σχιζοφρένεια
Μια σοβαρή ψυχική ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις και αλλοιωμένη αντίληψη της πραγματικότητας.Αρχικά, το άτομο μπορεί να γίνει λιγότερο κοινωνικό και με τον καιρό να δυσκολεύεται να διατηρήσει συνοχή στην σκέψη ή στην ομιλία.Καθώς εξελίσσεται, μπορεί να εκδηλώσει απρόβλεπτες ή εκτός χαρακτήρα συμπεριφορές, που δυσκολεύουν την καθημερινότητα και τις σχέσεις του.
Θοδωρής Διάκος
Συντάκτης – Δημοσιογράφος
