Μοσχοβάκη Αναστασία, Ειδική παθολόγος
Τι είναι η γ-GT;
Η γ-GT ή γ-γλουταμυλοτρανσφεράσηή GGT είναι ένζυμο του οργανισμού που μεταφέρει τη γ-γλουταμυλο ομάδα (μια χημική ομάδα) από γ-γλουταμυλ πεπτίδια όπως η γλουταθειόνη (glutathione) σε έναν δέκτη — π.χ.αμινοξύ ή πεπτίδιο. Η γGT συμμετέχει στον κύκλο μεταβολισμού της γλουταθειόνης. Η γλουταθειόνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό μόριο του οργανισμού. Μέσω της δράσης της γ-GT παράγεται κυστεΐνη, η οποία συμβάλλει στην αντιοξειδωτική άμυνα των κυττάρων. Έτσι η γ-GT αποτελεί σημαντική συνιστώσα της «αντιοξειδωτικής ισορροπίας» (redox homeostasis) του σώματος. Η γ GT έχει ζωτικό ρόλο στο μεταβολισμό φαρμάκων και τοξινών στο ανθρώπινο σώμα και ευρίσκεται σε πολλούς διαφορετικούς ιστούς, όπως είναι το έντερο, η καρδιά, ο εγκέφαλος, η σπλήνα, τα σπερματικά κυστίδια, το αίμα τα νεφρά, το ήπαρ, το πάγκρεας.
Πώς γίνεται σωστά η μέτρησή της
Η μέτρηση της γ-GT γίνεται μέσω εξέτασης αίματος .Ο εξεταζόμενος πρέπει να μην έχει καταναλώσει τίποτε επί τουλάχιστον 8 ώρες πριν την εξέταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να επιβάλλεται η διακοπή χρονίως λαμβανόμενων φαρμάκων ή συμπληρωμάτων που μπορεί να αλλοιώσουν τα επίπεδα γ-GT. Τα επίπεδα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη μέθοδο μέτρησης που χρησιμοποιεί κάθε εργαστήριο, το φύλο, την ηλικία.
Τι σημαίνει η αύξηση της γ-GT;
Αν τα επίπεδα της γ-GT στο αίμα είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό, αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι υπάρχει βλάβη στο ήπαρ, στα χοληφόρα, ή ότι ο οργανισμός “αντιμετωπίζει” τοξικές καταστάσεις.
Συνήθεις παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται σε αυξήσεις της γ-GT:
Καταστροφή ή φλεγμονή των ηπατικών κυττάρων, απόφραξη ή δυσλειτουργία χοληδόχου κύστεως ή χοληφόρων, οπότε απελευθερώνονται ηπατικά ένζυμα στην κυκλοφορία
Έκθεση σε τοξίνες ή φάρμακα, κατάχρηση αλκοόλ, που διεγείρουν την έκφραση της γ-GT
Αύξηση του οξειδωτικού στρες στον οργανισμό, οπότε το ένζυμο “δραστηριοποιείται” περισσότερο
Συμπτώματα από την αυξημένη γgt
Στις περισσότερες περιπτώσεις συμπτώματα δεν υπάρχουν και η αυξημένη τιμή εντοπίζεται στα πλαίσια προληπτικών ελέγχων. Σπανιότερα υπάρχουν άλγη, φούσκωμα, ναυτία ή έμετος, ίκτερος, σκούρα ούρα, ανοιχτόχρωμα κόπρανα, απώλεια βάρους, απώλεια όρεξης, κόπωση ή δυσχέρεια αναπνοής.
Κοινά αίτια αύξησης της γ-GT
α. Ηπατικά αίτια
Αλκοολική ηπατική νόσος
Λίθοι χολής
Χολόσταση
Ηπατίτιδα (οξεία και χρόνια)
Κίρρωση
Ηπατική μετάσταση και καρκίνωμα
Πρωτοπαθής χολική κίρρωση και σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Λιπώδης διήθηση ήπατος
β. Εξωηπατικά αίτια
Φάρμακα τοξικές ουσίες όπως καρβαμαζεπίνη, σιμετιδίνη, φουροσεμίδη, αντισυλληπτικά
Αλκοολισμός
Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και χρόνια στεφανιαία νόσος
Φλεγμονές και λοιμώξεις
Παγκρεατίτιδα
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Καρκινώματα
Σημειώνεται ότι οι πιο συχνές αιτίες αύξησης της γ-GT είναι μη αλκοολική λιπώδης ηπατοπάθεια (NAFLD) και η κατάχρηση αλκοόλ.
Τι να κάνετε αν διαπιστωθεί αύξηση
Εάν δεν έχετε συμπτώματα, μην πανικοβληθείτε με μία μόνο μέτρηση — χρειάζεται επανάληψη μέτρησης σε ένα μήνα. Εάν έχετε συμπτώματα ή εάν η αύξηση επιμένει, μην αναβάλλετε τη σωστή ιατρική σας εξέταση από έμπειρο ειδικό παθολόγο με σφαιρική γνώση και κλινική εμπειρία.
