Πετράκη Άννα, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια ειδικευμενη σε θέματα σεξουαλικής Υγείας
Η είσοδος στην ενήλικη ζωή είναι γεμάτη αλλαγές: σπουδές, επαγγελματικά πρώτα βήματα, νέες φιλίες και ερωτικές σχέσεις. Μέσα σε αυτό το μεταβατικό τοπίο, η ερωτική ζωή παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας και της αυτοεκτίμησης. Ωστόσο, πολλοί νέοι ενήλικες βιώνουν δυσκολίες που σχετίζονται με το πώς θα σχετιστούν με τους άλλους, συγκρίσεις και ζητήματα ερωτικής επιθυμίας.
Οι άνθρωποι αναπαράγουμε το μοντέλο σχέσης και επικοινωνίας που έχουμε μάθει στην πατρική μας οικογένεια, όπως το πόση φροντίδα έχουμε λάβει, πόσο έλεγχο μας ασκούσαν οι γονείς μας, πόση ασφάλεια νιώθαμε στο οικογενειακό μας περιβάλλον, πόσο φροντίζαμε τους άλλους και κατά πόσο νιώθαμε ότι αγαπηθήκαμε, παραμεληθήκαμε ή και αδικηθήκαμε από τους οικείους μας. Ετσι λοιπόν και οι νέοι άνθρωποι αναπαράγουν αυτό που έχουν μάθει στην πατρική τους οικογένεια όπου κάποιες φορές μπορεί να είναι λειτουργικό στις μεταξύ τους σχέσεις και άλλες όχι. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να πυροδοτηθούν ανασφάλειες, άγχη και αμηχανία στο σχετίζεσθαι που μπορεί να επηρεάσουν και το κομμάτι της ερωτικής επιθυμίας.
Πέρα από τις επιρροές του οικογενειακού συστήματος ζούμε σε μια εποχή που οι προκλήσεις από τον κοινωνικό περίγυρο, το διαδίκτυο, των κοινωνικών δικτύων, των socal media είναι πάρα πολλές και καταιγιστικές.
Ανασφάλεια και εικόνα εαυτού
Η εικόνα που έχει κάποιος για το σώμα και την προσωπικότητά του επηρεάζει βαθιά την ερωτική του ζωή. Τα κοινωνικά δίκτυα, γεμάτα «τέλειες» φωτογραφίες γεμάτες φίλτρα αλλά “αφιλτράριστες “συγκρίσεις από τους νέους ενήλικες, συχνά εντείνουν το αίσθημα ότι δεν είναι «αρκετά καλοί/ες». Αυτή η αμφιβολία για το σώμα, το πόσο ελκυστικοί/ες μπορεί να είναι, ή πόσο σεξουαλικοί/ες, μπορεί να μεταφραστεί σε άγχος πριν ή κατά τη διάρκεια μιας σχέσης, μειώνοντας τη διάθεση για ερωτική επαφή.
Η σύγκριση με άλλους – είτε πρόκειται για την εμφάνιση είτε για τον τρόπο ζωής και τις εμπειρίες, μπορεί να επηρεάσει την ικανοποίηση μέσα στη σχέση. Αντί να εστιάζουν στη μοναδικότητα της προσωπικής τους εμπειρίας, οι νέοι μπαίνουν σε έναν διαρκή ανταγωνισμό που τρέφει το αίσθημα ανεπάρκειας και απομακρύνει από τη χαρά της οικειότητας και της σύνδεσης. Αλλά πώς θα κάνεις κάτι αν δεν το έχεις μάθει πριν; Σύμφωνα με τον David Denborugh ανοίγοντας τις τηλεοράσεις μας, την εφημερίδα ή τον υπολογιστή, αυτά που ακούμε και διαβάζουμε συνδέονται με περιγραφές τραύματος, καταστροφών και πάσης φύσεως αδικιών. Ωστόσο είναι πιο σπάνιο να ενημερωθούμε για τον τρόπο που τα παιδιά, οι έφηβοι και οι ενήλικες κάνουν κάποια βήματα για να προστατεύουν τους εαυτούς τους από την κακοποίηση που έχουν υποστεί- είναι πολύ λιγότερο πιθανό να μάθουμε για τις δεξιότητες που χρησιμοποιούν για να προσφέρουν ανακούφιση, φροντίδα και ασφάλεια στον εαυτό τους ή τους άλλους.
Η μετάβαση από την εφηβεία στην ανεξαρτησία συνοδεύεται και από νέες ευθύνες και πιέσεις: σπουδές, εργασία ή ανεργία, αβεβαιότητα για μέλλον, κλιματικό στρες, οικονομική αυτονομία. Οι σημερινοί νέοι είναι πολύ επιβαρυμένοι, απογοητευμένοι μετά από μια πανδημία που οι συνέπειες είναι ακομα φρέσκες και παρούσες, βιώνουν ανασφάλεια και η ψυχική τους ανθεκτικότητα είναι διάτρητη. Οι πολλές υποχρεώσεις μπορούν να μειώσουν την ερωτική επιθυμία, όχι λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, αλλά ως φυσική αντίδραση του οργανισμού στην ένταση και την κούραση.
Η δύναμη της επικοινωνίας
Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία με τον/την σύντροφο είναι θεμέλιο για μια ικανοποιητική ερωτική ζωή. Όταν εκφράζουμε τις ανάγκες και τους φόβους μας, δημιουργούμε έδαφος για αμοιβαία κατανόηση και αποφεύγουμε παρεξηγήσεις που οδηγούν σε απομάκρυνση. Το μοίρασμα των λόγων που ισως επηράζουν την ερωτική επιθυμία ανοίγουν το πεδίο της σχέσης και το πρόβλημα δεν βιωνεται ως έλλειψη έλξης ή ως πρόβλημα της σχέσης.
Η συνεχής σύγκριση οδηγεί σε ανασφάλεια, ντροπή ή βεβιασμένες σεξουαλικές συμπεριφορές, ή ακόμα και προσπάθειες ώστε να «μοιάσουν» με τους άλλους και στα εκάστοτε κοινωνικά πρότυπα .
Η σεξουαλικότητα, όμως, είναι μοναδική για τον καθένα· δεν υπάρχει «σωστός χρόνος» ή «σωστός τρόπος». Αυτή η παραδοχή και η συζήτηση πάνω σε αυτό και πώς θέλουν να βιώνουν τη σεξουαλικότητα τους μέσα στη σχέση είναι το κλειδί της απελευθέρωσης από τα κοινωνικά στεγανά.
Συμπέρασμα
Η ερωτική ζωή των νέων ενηλίκων διαμορφώνεται από πλήθος παραγόντων: οικογενειακά μοτίβα, κοινωνικές επιρροές, προσωπικές ανασφάλειες, μεταβατικές φάσεις ζωής, κοινωνικές αλλαγές. Αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις, μπορούμε να καλλιεργήσουμε αυτογνωσία, να ενισχύσουμε την επιθυμία και να δημιουργήσουμε σχέσεις που βασίζονται στον αυθεντικό μας εαυτό, στο αξιακό μας σύστημα και στα όνειρα που έχουμε για τη ζωή μας που δεν στηρίζονται όμως στις κοινωνικές επιταγές και τι ορίζει η κοινωνία ως πρότυπο.
